Propolis, czyli kit pszczeli,
to lepka, gęsta substancja, wykorzystywana przez pszczoły do wyściełania wnętrza ula, co pozwala na uszczelnienie i wzmocnienie jego konstrukcji. Pszczoły używają propolisu do ochrony ula przed patogenami – bakteriami, grzybami, wilgocią i wirusami.Jest dla nich materiałem uszczelniającym oraz dezynfekującym. W zależności od składników roślinnych wykorzystanych przez pszczoły propolis może przybierać inną barwę: czerwono-pomarańczową, żółtozielonkawą, a nawet brunatną. Propolis jest substancją wrażliwą na zmiany temperatury – przy 15°C ma postać twardą i kruchą, przy 36°C staje się plastyczny, a w 70°C upłynnia się. Kit pszczeli nie rozpuszcza się w wodzie, ale można go mieszać z rozpuszczalnikami organicznymi, na przykład alkoholem.
W Polsce źródłami wydzieliny używanej przez pszczoły do produkcji propolisu są pączki drzew liściastych, m.in. topoli, olchy, wierzby, dębu, jesionu, kasztanowca oraz uszkodzenia kory drzew iglastych. Skład propolisu jest zmienny w zależności od warunków środowiskowych, zależy przede wszystkim od rodzaju rośliny, z jakiej została pozyskana żywica, rasy pszczół, pory roku, lokalizacji ula czy stopnia zanieczyszczenia środowiska. Skład chemiczny propolisu ulega modyfikacji również podczas przeżuwania surowca przez pszczoły. Można przyjąć ogólnie, że tworzą go:
substancje żywiczne – ok. 50%
wosk pszczeli – ok. 30%
substancje lotne – ok. 10%
pyłek kwiatowy – ok. 5%
domieszki mechaniczne – ok. 5%
W propolisie znajdziemy ok. 300 związków chemicznych. Najważniejsze z nich, które odpowiadają za szerokie właściwości prozdrowotne propolisu to kwasy fenolowe (m.in. ferulowy, salicylowy, kumarowy, kawowy), flawonoidy (kemferol, apigenina, chryzyna, galangina) i terpenoidy (m.in. geraniol, nerol, farnezol, kafiofilen).
Według szacunków nawet 300 substancji znajdujących się w propolisie wykazuje aktywność biologiczną. To sprawia, że kit pszczeli znajduje szerokie zastosowanie jako składnik preparatów farmakologicznych, a w medycynie naturalnej jako środek wspomagający prawidłowe funkcjonowanie organizmu oraz leczenie różnych schorzeń i dolegliwości.
Jakie właściwości ma kit pszczeli?
Propolis wykazuje działanie przeciw drobnoustrojowe, zwalczając grzyby, wirusy i bakterie. Kit pszczeli wspiera leczenie zakażenia paciorkowcem oraz pomaga hamować wzrost grzybów powodujących przerost drożdżaków w drogach rodnych i przewodzie pokarmowym. Propolis jest uznawany za skuteczny lek na wirus opryszczki pospolitej, polio oraz grzybicze bakteryjne zapalenie pochwy.
Kit pszczeli wspiera też procesy regeneracyjne – wyciąg z propolisu stosuje się między innymi w leczeniu ran pooperacyjnych. Kit pszczeli sprawdza się także w przypadku przeziębienia i innych infekcji dróg oddechowych, bólu gardła oraz chorób krtani. Propolis stymuluje również układ immunologiczny, przyczyniając się do wzmocnienia odporności, a ponadto niweluje skutki stresu i korzystnie wpływa na układ krwionośny.
Kit pszczeli jest też wykorzystywany jako remedium na problemy stomatologiczne – afty, pleśniawki, wrzodziejące zapalenie dziąseł, paradontoza, nadwrażliwość zębów oraz choroby miazgi zębowej i kanałów korzeniowych. Propolis chroni także wątrobę i pomaga leczyc wirusowe zapalenie wątroby we wczesnych stadiach. W medycynie naturalnej kit pszczeli jest również stosowany jako środek hamujący rozwój chorób nowotworowych, a zwłaszcza raka piersi, płuc, jelita grubego czy czerniaka złośliwego.
Propolis jest też polecany przy chorobach skórnych, takich jak zapalenie mieszków włosowych, ropnie, zajady czy grzybica. Sprawdza się także w pielęgnacji skóry tłustej, skłonnej do powstawania stanów zapalnych i wyprysków, oraz w leczeniu odmrożeń i oparzeń.
Właściwości zdrowotne propolisu były znane już w starożytności, gdy służył on jako środek na owrzodzenia i trudno gojące się rany. Korzystny wpływ kitu pszczelego na zdrowie jest jednak doceniany też dzisiaj – propolis jest stosowany przede wszystkim jako naturalny preparat na różne dolegliwości oraz składnik suplementów diety.
NALEWKA Z PROPOLISEM – JAK ZROBIĆ?
Popularną formą, w jakiej spożywa się kit pszczeli, jest również nalewka. Jak zrobić nalewkę z propolisu?
Lista składników:
50 g zmielonego propolisu,
350 ml spirytusu,
150 ml letniej, przegotowanej wody.
Propolis zalewamy spirytusem i wodą. Pozostawiamy w szczelnie zamkniętym opakowaniu na 2-3 tygodnie. By kit pszczeli dobrze się rozpuścił, nalewkę codziennie mieszamy. Po upływie tego czasu nalewkę należy przefiltrować przez watę, gazę lub filtr od kawy, a następnie przelać do ciemnego, szczelnego naczynia.
Kit pszczeli– przeciwwskazania.
Kit pszczeli, mimo licznych właściwości prozdrowotnych, może powodować reakcje uczuleniowe. Najczęściej występują one u osób z alergią na produkty pszczele, choć możliwe są również reakcje krzyżowe z pyłkami niektórych drzew. Charakterystycznymi objawami uczulenia są zaczerwienienie, obrzęk i uciążliwe swędzenie skóry. W przypadku podejrzenia alergii zaleca się wetrzeć odrobinę propolisu w miejsce na zgięciu ręki i obserwować reakcję organizmu.
Zbigniew F.
Źródło:
Sieć Internet.
Opracowania Kolegów Pszczelarzy.